झोपेच्या समस्येमुळेही अनेक महिलांना उच्च रक्तदाब ?
निरोगी तन-मनासाठी पुरेशी आणि शांत झोप आवश्यक आहे. मात्र, झोपेच्या समस्यांमुळे अनेक महिलांना उच्च रक्तदाबाचा धोका असतो, असा इशारा संशोधकांनी दिला आहे. झोपेच्या समस्यांमुळे महिला हृदयविकार व उच्च रक्तदाबाच्या समस्येचा सामना करतात. एक अभ्यासात असे दिसून आले आहे की, जवळपास एकतृतियांश प्रौढांना पुरेशी झोप मिळत नाही, आणि विशेषतः महिलांसाठी ही समस्या अधिक गंभीर आहे.
झोपेच्या अभावाचा रक्तदाबावर परिणाम
महिलांना पुरुषांच्या तुलनेत निद्रानाशाची समस्या दुप्पट प्रमाणात भेडसावत असते. सात ते नऊ तास झोप घेतल्यानंतरही काही महिलांना रात्री चांगली झोप लागत नाही. यामुळे त्यांच्या रक्तदाबात वाढ होण्याची शक्यता अधिक असते. कोलंबिया विद्यापीठातील अभ्यासकांनी ३२३ महिलांचा अभ्यास करून झोपेचा अभाव आणि हृदयाच्या आरोग्यावरील परिणामांमध्ये घनिष्ठ संबंध असल्याचे लक्षात आणून दिले आहे. महिलांमधील निद्रानाशाचे प्रकार जसे की, डोळे मिटल्यानंतर झोप लागण्यास विलंब, वारंवार जाग येणे, आणि झोप न लागणे हृदयासाठी हानिकारक ठरू शकतात.
उच्च रक्तदाबाचा धोका वाढणारे कारण
अभ्यासानुसार निद्रानाशामुळे शरीरातील रक्तवाहिन्यांवर नकारात्मक परिणाम होतो. संशोधकांनी काही महिलांच्या रक्तवाहिन्यांमधील एंडोथेलियल पेशींचा अभ्यास करून असे आढळून आणले की, झोपेच्या कमतरतेमुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो. या पेशींचे कार्य रक्तप्रवाह नियंत्रणात ठेवणे हे असते, आणि त्यात होणारा व्यत्यय रक्तदाब वाढवतो. झोपेत बिघाड झाल्यास शरीरातील ताण-तणाव व्यवस्थापन क्षमतेवर देखील परिणाम होतो, ज्यामुळे उच्च रक्तदाबाचे प्रमाण वाढू शकते.
महिला आरोग्य आणि झोपेचे महत्त्व
महिलांसाठी पुरेशी झोप अत्यंत महत्त्वाची आहे कारण झोपेमुळे शरीर आणि मन दोन्ही ताजेतवाने राहतात. झोपेची कमी झाली तर इतर आरोग्य समस्या, जसे की मानसिक अस्वस्थता, चिडचिड, मनाची अस्थिरता, आणि तणाव वाढू शकतो. विशेषतः हृदयविकारासारख्या गंभीर आजारांपासून बचाव करण्यासाठी महिलांनी झोपेच्या समस्यांवर लक्ष देणे आवश्यक आहे.
निद्रानाश टाळण्यासाठी काही उपाय
- ठराविक झोपेची वेळ ठेवा: दररोज ठराविक वेळी झोपणे व जागे होणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
- मेडिटेशन आणि योगा: मानसिक शांतता मिळवण्यासाठी ध्यानधारणा व योगासने करण्याचा प्रयत्न करावा.
- साखर व कॅफिन टाळा: झोपण्यापूर्वी कॅफिन, चहा, आणि साखरेचे सेवन टाळावे.
- आरामदायक वातावरण तयार करा: झोपेच्या खोलीत शांतता व आरामदायी वातावरण असावे.
- मोबाईल व स्क्रीनचा वापर कमी करा: झोपण्याआधी मोबाईल, टीव्ही किंवा लॅपटॉपचा वापर टाळावा.
निष्कर्ष
महिलांनी झोपेच्या समस्यांना गांभीर्याने घेतल्यास त्यांच्या आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. निद्रानाशामुळे वाढलेला रक्तदाब, हृदयविकाराचा धोका आणि तणाव महिलांच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम करतो. त्यामुळे महिलांनी सातत्याने आणि नियमित झोप घेतली पाहिजे, जेणेकरून त्यांचे हृदय निरोगी राहील आणि शरीराचा ताण सहन करण्याची क्षमता वाढेल.
